Stożek rogówki to choroba stosunkowo mało znana. Statystyki podają, że cierpi na nią około 1 na 1000 osób. Co oznacza, że w samym Wrocławiu może być około 700 osób ze stożkiem rogówki. Niestety nie koniecznie rozpoznanym. Diagnostyka stożka rogówki jest niezwykle ważna, dlatego że umożliwia dalsze właściwe leczenie choroby poprzez korygowanie pacjenta oraz postępowanie mające na celu spowolnienie progresji choroby.
Rogówka - A to ciekawe !
Rogówka to przeźroczysta, zewnętrzna błona oka. Jest najsilniejszym ośrodkiem skupiającym światło. Jej moc wynosi około 42 D. Z jednej strony otoczona jest warstwą filmu łzowego i powietrzem – środowisko zewnętrzne. Zaś z drugiej strony otoczona jest cieczą wodnistą. Właśnie ze względu na tak różne ośrodki jej moc załamująca światło jest dwukrotnie większa niż moc soczewki wewnątrzgałkowej. Zdrowa rogówka pozbawiona jest naczyń krwionośnych, ponieważ ich obecność zaburzałaby przezierność. Tlen do rogówki dociera bezpośrednio z powietrza atmosferycznego. Pomimo braku naczyń krwionośnych, rogówka posiada liczne nerwy. Są one pozbawione osłonek mielinowych, dzięki czemu są bardzo cienkie i nie wpływają negatywnie na bieg światła.
Czym jest stożek rogówki?
Stożek rogówki łac. keratoconus to choroba polegająca na ścieńczeniu i wybrzuszeniu wierzchołkowej części rogówki. Pochodzenie choroby jest nieznane. Natomiast wiemy, że pojawia się w wieku młodzieńczym i powoli postępuje. Często pierwsze oznaki choroby ujawniają się dopiero po 20 roku życia, a do tego czasu pacjent nie ma nawet najmniejszych symptomów choroby. Ponadto, stożek rogówki cechuje się pewnymi okresami zatrzymania w trakcie życia i nie postępuje w nieskończoność. To dobra informacja.
Diagnostyka stożka rogówki
Aby zaordynować odpowiednie leczenie należy postawić diagnozę. W zupełnie początkowej fazie stożka rogówki, specjalista może pomylić chorobę z powszechnie występującym astygmatyzmem. Pacjent skarży się na nieostre widzenie w formie smużenia w jednym kierunku, bądź podwójnego widzenia (nawet przy patrzeniu jednym okiem). W gabinecie pacjent przyjmuje korekcje opartą na dwóch mocach. Jednak są elementy, które mogą wskazać, że problemem nie jest astygmatyzm. Do najbardziej znanych elementów zalicza się charakterystyczny pionowy kąt cylindra w przepisywanej przez optometrystę korekcji.
Badania potwierdzające rozpoznanie choroby
Do badań, które potwierdzą stożek rogówki zaliczane są:
- topografia rogówki – jest to nieinwazyjne i zupełnie bezbolesne badanie, podczas którego mierzone są lokalne krzywizny rogówki oka. Do wykonania pomiarów niezbędna jest nowoczesna aparatura – topograf rogówki. Topograf, na podstawie zmierzonych krzywizn tworzy szczegółową mapę rogówki. Oprogramowanie, analizując mapę, jednoznacznie stwierdza z jakim zaburzeniem mamy do czynienia. Uważam, że topografia to najważniejsze z badań, które należy wykonać w celu definitywnego potwierdzenia stożka rogówki. Co więcej, regularne wykonywanie topografii odpowie na pytanie czy choroba postępuje. Dobrze jest wykonywać powtórne badania na tym samym urządzeniu, ponieważ oprogramowanie ma możliwość analizowania, kilku map i oceny stopnia zmian.
- keratometria peryferyjna rogówki – badanie mocy rogówki w jej dwóch głównych przekrojach. W przypadku diagnostyki stożka to badanie wyłącznie pomocnicze w gabinetach, które nie posiadają topografu.
Tak może wyglądać mapa rogówki u pacjenta ze stożkiem rogówki. Topografia jednoznacznie potwierdziła diagnozę.
Topografia przedstawiona na zdjęciu po prawej stronie została wykonana w naszym gabinecie.
Metody korekcji stożka rogówki
Sposób korekcji stożka zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby. Wyróżniamy:
- okulary korekcyjne – skuteczne w początkowej fazie stożka rogówki,
- standardowe toryczne, miękkie soczewki kontaktowe – mogą to być zarówno soczewki jednodniowe jak i miesięczne. Podobnie jak okulary korekcyjne sprawdzą się w początkowym stadium choroby.
- miękkie soczewki kontaktowe do korekcji stożka – to specjalistyczny produkt przeznaczony do leczenie stożka u pacjentów, którzy poszukują najwyższej jakości widzenia połączonej z wysokim komfortem noszenia. Natomiast w przypadku bardzo zaawansowanych stożków soczewki miękkie, nawet te typu stożkowego, mogą się nie sprawdzić. Z tego powodu, korygujemy nimi pacjentów w chorobie średniozaawansowanej.
- sztywne soczewki skleralne – soczewki kontaktowe typu sztywnego, które charakteryzują się zapewnianiem najlepszej jakości widzenia z pośród wszystkich dostępnych metod korekcji. Soczewki wykonane są ze sztywnego materiału, dlatego wymagają innych niż przy soczewkach miękkich umiejętności zakładania i ściągania. Ponadto, tworzywo z którego zostały wyprodukowane cechuje się wysoką gazoprzepuszczalnością. A zatem są dla oka bardzo zdrowe. Ten sposób korekcji polecamy pacjentom z najbardziej rozwiniętą chorobą, gdy inne sposoby korekcji są niewystarczające.
Autor: mgr inż. Izabela Trzcinowicz