Tęczówka jest nie tylko piękną i zróżnicowaną częścią ludzkiego oka, ale także pełni kluczowe funkcje w regulacji ilości wpadającego światła a co za tym idzie ochronie siatkówki. Poznanie jej budowy, funkcji oraz potencjalnych zaburzeń może pomóc w lepszym diagnozowaniu i leczeniu problemów związanych ze wzrokiem.
Tęczówka jest kolorową przysłoną wewnątrz oka. Za jej kolor odpowiedzialny jest ten sam barwnik, który determinuje kolor naszej skóry czy kolor naszych włosów. Jest nim melanina*. Duże stężenie melaniny daje oczy piwne, zaś małe stężenie – oczy niebieskie.
U większości ludzi kolory tęczówek są zbliżone. W przypadku stanu, w którym tęczówki znacznie różnią się kolorem mówimy o heterochromii.
Melanina* to naturalny pigment występujący w skórze, włosach, tęczówce oka i innych tkankach organizmu człowieka. Melanina odgrywa kluczową rolę w określaniu koloru tych tkanek oraz w ochronie przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Niemowlęta zaraz po urodzenia mają zwykle niebieskie oczy. Niebieski kolor tęczówek związany jest niewielką ilością melaniny. W miarę jak dziecko rośnie zwiększa się produkcja melaniny i kolor oczu może się zmienić. Na ostateczny kolor tęczówki wpływa kilka czynników. Najistotniejszy to geny odziedziczone po rodzicach.
Rola tęczówki w procesie widzenia
Głównym celem tęczówki jest regulacja ilości wpadającego do oka światła.
Jeśli do oka dociera duża ilość światła tęczówka rozciąga się na tyle aby otwór źreniczny zmniejszył się. Jeśli jest ciemno tęczówka kurczy się aby otwór źreniczny dla wpadającego swiatła był odpowiednio duży.
Budowa tęczówki
Warstwa środkowa rogówki nazywana jest zrębem. Obejmuje ona mięśnie zwieracz i rozwieracz. Mięśnie te wpływają na rozmiar źrenicy. Co więcej włókna zwieracza źrenicy ułożone są spiralnie, a włókna rozwieracza źrenicy ułożone są promieniście.
Indywidualna struktura tęczówki - weryfikacja osób
Weryfikacja tożsamości na podstawie tęczówki sięga roku 1885 kiedy to po raz pierwszy zauważono jej niepowtarzalny wygląd. Miało to miejsce w jednym z paryskich więzień. Dostrzeżono, że wygląd a właściwie kolor tęczówki, jest niepowtarzalny. Zatem wygląd samego tylko oka wystarczy, żeby ocenić kogo się ogląda.
Istotny wpływ na rozwój badań związanych z identyfikacją osób na podstawie wyglądu tęczówki miało dwóch okulistów Leonard Flom i Aran Safir. Zaproponowali fotografowanie tęczówek celem jednoznacznej weryfikacji ludzi.
Tęczówka wykorzystywana jest do weryfikowania osób. Podobnie jak linie papilarne, tekstura tęczówki jest cechą indywidualna. Co ciekawe obecnie brana jest pod uwagę wyłącznie tekstura, ponieważ wiadomo że pigmentacja może ulegać zmianę np. w wyniku chorób.
Autor i pomysł artykułu: mgr inż. Izabela Trzcinowicz
Ilustracje: Julia Klaczkowska
Źródła: „Biometria tęczówki oka” Adam Czajka i Andrzej Pacut